Die primo post Kalendas septembris

Hodie in circulum duodecim adfuerunt sodales: scilicet Borgia, Eva, Ludovicus, Radulfus, Ginesius, Carolus, Damianus, Gregorius, Paulus, Joanna, Ruben, Cristina. Ex quibus non pauci cursui nuper peracto, cui nomen Caelum est, laeto animo interfuerant. Quibus autem illic adesse non licuerat quomodo Matriti se haberent res placuit sciscitari. Itaque explanatum est de scholis, quae Latine agebantur, de seminariis in quibus multae et variae rationes ad linguam Latinam docendam et litteras antiquorum rimandas praebebantur, de amicitia tandem quae inter homines qui rei publicae litterarum favent fieri solet.

Ecce amici duodecim

Tot et tantis rebus cognitis nonnullas fabulas e libro, qui “Fabulae Syrae” inscribitur, depromptas alio modo quam solemus perlegimus. Quidam enim nostrum magna voce sermonem aliis recitavit sodalibus, quibus liber in promptu ita deerat, ut tantum audiendo vim fabularum perciperent, dum alius sodalis aliis verbis eandem fabulam nobis explanavit.
Sic laeti sessionem circuli degimus.

A. D. IV KALENDAS IANVARIAS. IO SATVRNALIA!

In sessione aderamus Radulfus, Ruben, Paulus, Genesius, Gregorius, Damianus Evaque. Hodie Saturnalia egimus hoc in conventu loquendo de iis quae antiquores faciebant his in diebus. Saturnalia erat festivitas Saturno, deo agrorum, dicata, quia in his temporibus homines operam dare in agris desinebant. Tum, omnes magnum lectisternium magniscum  epulis publice perficiebantur. Domini et servi partes mutabant, id est, servi serviebantur a dominis. Omnes una magna cum laetitia, epulabantur sicut in aurea aetate, regnante Saturno, cum nihil agere necesse esset ad cibum parandum nemoque servus erat. Iis in diebus honestiores toga exuebant et gerebant pilleum, scilicet sicut liberti nuper manumissi.

                      "Io, Saturnalia" omnes magna laetitia capti clamitabant

                                     

Quattuor enim textus de his festivitatibus legimus qui infra legere potestis:


CATULLUS

XIV. ad Caluum poetam

NI te plus oculis meis amarem, iucundissime Calue, munere isto odissem te odio Vatiniano: nam quid feci ego quidue sum locutus, cur me tot male perderes poetis? isti di mala multa dent clienti, qui tantum tibi misit impiorum. quod si, ut suspicor, hoc nouum ac repertum munus dat tibi Sulla litterator, non est mi male, sed bene ac beate, quod non dispereunt tui labores. di magni, horribilem et sacrum libellum! quem tu scilicet ad tuum Catullum misti, continuo ut die periret, Saturnalibus, optimo dierum! non non hoc tibi, false, sic abibit. nam si luxerit ad librariorum curram scrinia, Caesios, Aquinos, Suffenum, omnia colligam uenena. ac te his suppliciis remunerabor. uos hinc interea ualete abite illuc, unde malum pedem attulistis, saecli incommoda, pessimi poetae. 

A.GELLI, XVIII

CAPITVLVM II

Cuiusmodi quaestionum certationibus Saturnalicia ludicra Athenis agitare soliti simus;

atque inibi inspersa quaedam sophismatia et aenigmata oblectatoria.

 [1] Saturnalia Athenis agitabamus hilare prorsum ac modeste, non, ut dicitur, remittentes animum – nam 'remittere' inquit Musonius 'animum quasi amittere est' – , sed demulcentes eum paulum atque laxantes iucundis honestisque sermonum inlectationibus. [2] Conueniebamus autem ad eandem cenam conplusculi, qui Romani in Graeciam ueneramus quique easdem auditiones eosdemque doctores colebamus. [3] Tum qui et cenulam ordine suo curabat, praemium soluendae quaestionis ponebat librum ueteris scriptoris uel Graecum uel Latinum et coronam e lauro plexam totidemque res quaerebat, quot homines istic eramus; cumque eas omnis exposuerat, rem locumque dicendi sors dabat. [4] Quaestio igitur soluta corona et praemio donabatur; non soluta autem tramittebatur ad eum, qui sortito successerat, idque in orbem uice pari seruabatur. [5] Si nemo dissoluebat, corona quaestionis eius deo, cuius id festum erat, dicabatur. [6] Quaerebantur autem res huiuscemodi: aut sententia poetae ueteris lepide obscura, non anxie, aut historiae antiquioris requisitio aut decreti cuiuspiam ex philosophia perperam inuulgati purgatio aut captionis sophisticae solutio aut inopinati rariorisque uerbi indagatio aut tempus item in uerbo perspicuo obscurissimum. 

VICIPAEDIA LATINA

QUOMODO CELEBRABANTUR SATURNALIA

Illo die bellare aut a noxio poenas exigere nefas erat : "Io Saturnalia" laetitia maxima omnes clamitabant. Sacrificia et lectisternium - id est epulae quibus statuae deorum accumbebant - publice perficiebantur. Munera, praecipue cerei sed etiam sigilla (nam Sigillaria quoque unus ex Saturnaliorum diebus visus est), mutuo mittebantur. Ita lumen cereorum accensorum insigne Saturnaliorum fuit, ante quam Christi Natalis. Dies festus servis etiam erat qui otiosi erant et pileum in capite gerebant (quem liberti tamquam insigne libertatis recentis gerere solebant), cum cives contra togam exuerent. Non iam enim servi et domini erant sed omnes liberi sine distinctione, ut in aurea aetate tempore Saturni. Maxime tamen conviviis quam opulentissimis cenando et potando dies illos agebant ita ut domini una cum servis epularentur aut etiam famulos suos ministrarent. Sic tempore anni feriae Nativitatis Domini a Saturnalibus quodam modo originem fortasse duxere sed re vera hodierno Carnelevario Saturnalia similiora fuere.

                                           Hoc erat pilleus quem liberti gerebant.

MARTIAL

QUOMOMODO LICENTER VIVUNTUR SATURNALIA

Unctis falciferi senis diebus, 
regnator quibus imperat fritillus, 
versu ludere non laborioso 
permittis, puto, pilleata Roma.

Risisti; licet ergo, non vetamur. 5
Pallentes procul hinc abite curae; quidquid venerit obvium loquamur 
morosa sine cogitatione. 
Misce dimidios, puer, trientes, 
quales Pythagoras dabat Neroni, 10
misce, Dindyme, sed frequentiores: 
possum nil ego sobrius; bibenti 
succurrent mihi quindecim poetae. 
Da nunc basia, sed Catulliana: quae si tot fuerint quot ille dixit, 15
donabo tibi Passerem Catulli.

Epigr. XI, 6

A.D. VI KALENDARUM DECEMBRIUM CONVENTUS

Hoc in conventu multi homines adfuerimus: Angela, Iohanna, Ludovicus, Ruben, Borja, Paulus, Genesius, Radulfus, Gregorius, Damianus, Iosephus atque Eva. Radulfus nobis et Horatii carmen attulit, scilicet XI, quod notissimum verbum "carpe diem" continetur, et LXI epistulam ad Lucilium in qua Seneca Lucilium vita frui tamquam uno die. Nos hos duos textus comparavimus. 

Postea cecinimus odam Horatii secundum Tyrtarium grege, hac de causa et valde fructi sumus!

Hic sumus, valde multi fueramus hoc in conventu!

En textus de quibus locuti sumus:

SENECA

LXI. SENECA LUCILIO SUO SALUTEM

[1] Desinamus quod voluimus velle. Ego certe id ago <ne> senex eadem velim quae puer volui. In hoc unum eunt dies, in hoc noctes, hoc opus meum est, haec cogitatio, imponere veteribus malis finem. Id ago ut mihi instar totius vitae dies sit; nec mehercules tamquam ultimum rapio, sed sic illum aspicio tamquam esse vel ultimus possit. [2] Hoc animo tibi hanc epistulam scribo, tamquam me cum maxime scribentem mors evocatura sit; paratus exire sum, et ideo fruar vita quia quam diu futurum hoc sit non nimis pendeo. Ante senectutem curavi ut bene viverem, in senectute ut bene moriar; bene autem mori est libenter mori. [3] Da operam ne quid umquam invitus facias: quidquid necesse futurum est repugnanti, id volenti necessitas non est. Ita dico: qui imperia libens excipit partem acerbissimam servitutis effugit, facere quod nolit; non qui iussus aliquid facit miser est, sed qui invitus facit. Itaque sic animum componamus ut quidquid res exiget, id velimus, et in primis ut finem nostri sine tristitia cogitemus. [4] Ante ad mortem quam ad vitam praeparandi sumus. Satis instructa vita est, sed nos in instrumenta eius avidi sumus; deesse aliquid nobis videtur et semper videbitur: ut satis vixerimus, nec anni nec dies faciunt sed animus. Vixi, Lucili carissime, quantum satis erat; mortem plenus exspecto. Vale.

Quintius Horatius Flaccus

Liber I, XI

Ad Leuconoen

Tu ne quaesieris scire nefas, quem mihi quem tibi
Finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios
Temptaris numeros. Ut melius quidquid erit pati
Seu plures hiemes sue tribuit Iuppiter ultimam
Qae nunc oppositis debilitat pumicibus mare
Tyrrenum: sapias vina liques et spatio brevi
Spem longam resecens. Dum loquimur fugerit invida
Aetas: carpe diem, quam minimum credula postero.

ACROASIS DE GREGIBVS CLASSICARVM LINGUARVM FOVENDIS

Javier Martos, Joan Carles Simó, Eva Monzón et Raül Segarra

A.d. IV Idus Novembris nonnulli magistri e diversibus gregibus Studiorum Classicorum fovendis acroasin dixerunt de statu Classicarum linguarum. 

Javier Martos e PELAGO primus allocutus est de eodem grege cuius scopus magistros docentes Latinam vel Graecam linguam in Lyceis eorumque discipulos favere est. Javier Martos, ut pauci discipuli tamen Studia Humanitatis diligant, maximi momenti nostra societati eadem esse dixit propter quidem res tres: primum traditionem vel historiam melius interpretari, deinde in alterorum hominum animo esse vel tertium aliis cum homibibus collaborandi habilitatem habere. Hic grex etiam est factus ut magistri, qui in Lyceis saepe singulares operam dant, collaborare ac instrumenta docendi una commutare possint. Etiam scopus huius gregis est Humaniorum Studiorum magnitudinem hodiernae nostrae quidem societati monstrare. 

E Parodo Joan Carles intervenit qui de Graeci vel Romani Theatri Festivalibus, quae abhinc viginti annos in insulis Balearicis peraguntur, loquatur. Maximi momenti haec Festivalia esse dixit propter magnam discipulorum copiam singulis in annis congregatam ad spectacula antiquorum auctorum videnda. Ut ei videtur, necesse est et foras scholas agere praesertim ut discipuli in eodem situ realia antiquorum videre possint. 

Denique Iosephus Agrolus (Pep Campillo) de Festivalibus Maremagni locutus est, quae tres annos nata sunt. Is etiam maximi momenti Studia Humaniorum esse affirmavit, cum ea tamen non statim manifestentur in societate, sed gradatim paulatimque, necnon necessaria ad democratiam fovendam sunt. Maremagnvm multas Romanorum res Maioricensibus civibus monstrare dixit, sicut quibus vestibus Romani induebant, quibus ludis Romani pueri ludere solebant, quomodo scribebant Romani et ita porro. Etiam de conviviis atque de gastronomia Romanorum ipsiorumque ac Neronis imperatoris voluptatibus Maremagnvm monstrat cenam Romanam omnibus offerens. Haec Festivalia discipulis et civibus fiunt singulis in annis. Ut Iosephus ait, Maremagnvm proximo anno augebitur quia plura de Romanis omnes homines qui venient in "La Misericòrida" discere poterint. 

Duo sodales Circuli Latini ad postremum intervenierunt. Ut Eva dixit, Circulus est grex in quo homines qui Latinitatem amant vel colunt, conveniunt ut Latine loqui una cum aliis consodalibus possint. Latine loqui est, Evae quidem sententia, instrumentum ad melius antiquos intellegendos. Litteras Romanorum legere ac intellegere una cum Romanis colloqui nobis licet. Deinde, Radulfus totam eius orationem Latine pulcherrime dixit. Is etiam maximi momenti Latine loqui esse affirmavit quia loquendo vel utendo eadem lingua, nos melius intellegere scripta antiquorum possumus, et hoc nos humaniores facit. Exemplum e Tristibus Ovidianis nobis dederit, quod narrat se, patria sua expulsum, ad peregrinas regiones profugum petere. Quomodo homo, qui in peregrinas regiones ire coactus est, sentiat Ovidius nobis narrat. Possumus enim intellegere eos qui hodie quoque coacti e suis patriis exire ob bella sunt et ad Europaea litora profugi perveniunt. Denique versus e Tristibus Ovidii extractos cecinimus secundum Tyrarii gregis numeros.

Ecce Radulfus, Eva, Borja Mireiaque versus Ovidianos canentes

A. D. IV KALENDARUM NOVEMBRIUM CONVENTUS

Hoc in conventu Gregorius, Paulus, Genesius, Ioanna, Radulfus, Mireia Evaque adfuerunt. Sessio exposita diligenter a Radulfo est, qui nobis carmen Ovidianum  e primo Tristium libro attulit legendi causa. Carmen autem disctichis elegiacis compositum non solum lectum et Latine optime explanatum a Radulfo, sed etiam cantum sicut antiqui homines solebant. Melodiam e Tyrtario grege extractam cecinimus. Mireia nobis docuit canendi rationes ac versus 1-24 qui in libro I, 3 siti sunt cecinimus. Portentosum ac facilius metricas rationes discernere nobis fuit, dum illae saepe difficilimae discendi sunt. Postea, qui lauream classicorum studiorum impetravimus in Universitate, quaesivimus cur non antea in Universitate de hoc certiores fuissemus. 

En versus de quibus locuti sumus:

TRISTIA, I; VERSUS 1-24

Cum subit illius tristissima noctis imago,
     quae mihi supremum tempus in Urbe fuit,
cum repeto noctem, qua tot mihi cara reliqui,
     labitur ex oculis nunc quoque gutta meis. 

5

iam prope lux aderat, qua me discedere Caesar
     finibus extremae iusserat Ausoniae.
nec spatium nec mens fuerat satis apta parandi:
     torpuerant longa pectora nostra mora.
non mihi servorum, comitis non cura legendi, 

10

     non aptae profugo vestis opisve fuit.
non aliter stupui, quam qui Iovis ignibus ictus
     vivit et est vitae nescius ipse suae.
ut tamen hanc animi nubem dolor ipse removit,
     et tandem sensus convaluere mei, 

15

adloquor extremum maestos abiturus amicos,
     qui modo de multis unus et alter erant.
uxor amans flentem flens acrius ipsa tenebat,
     imbre per indignas usque cadente genas.
nata procul Libycis aberat diversa sub oris, 

20

     nec poterat fati certior esse mei.
quocumque aspiceres, luctus gemitusque sonabant,
     formaque non taciti funeris intus erat.
femina virque meo, pueri quoque funere maerent,
     inque domo lacrimas angulus omnis habet. 

PS: Invenietis melodicas rationes, a Tyrtario grege compositas vel explanationes quae ad linguam Latinam attingunt hic, 

CONVENTUS KALENDARUM SEPTEMBRIUM

Hodie in conventu Gregorius, Paulus, Genesius, Iohanna Evaque adfuerunt. Locuti sumus de his quae fecimus in aestivo tempore. Omnes iam operam dare incipimus, sed in memoria adhuc restant feriarum imagines, quas memoramus haud maesti, sed valde laeti virumque pleni.

Eva maxima laetitia affecta locuta est de aestivo Latinitatis vivae cursu, nomine CAELVM (id est: Cursus AEstivus Latinitatis Vivae Matritensis) qui Matriti factus est. Ut ei videtur, multa didicit illo in cursu. Loqui Latine paulisper melius etiam didicit quia cum omnibus cursus consodalibus hac lingua ubique usi sunt: et in scholis et adhuc in refrectorio vel in taberna potaria et ita porro. Magistri qui operam in hoc cursu dederunt optimi fuerunt. Nonnulli e Vivario Novo venierunt, nonnulli e variis Hispaniae regionibus.  

Eva quoque Mexicanum ludum secum tulit ut Latine ludissemus. Sic praecipua linguae Latinae verba usurpavimus et facilius Latine loqui fuit. Invenietis praecepta huius ludi hic.